حقوق اساسی از آن جا که امری بنیادی است که میکوشد با روشن نمودن شکل حکومت، روابط حکومت با شهروندان و حقوق و تکالیف هریک نسبت به هم را روشن سازد که از مباحث بسیار مهم فلسفه حقوق است. همچنین تطور و تکمیل حقوق اساسی در ایران دارای گسست هایی به نظر میرسد که چرایی این گسستها میتواند راهنمایی برای علت یابی و چرایی ایجاد آن باشد. کرونولوژی و گاهشماری تاریخی پدیداری حقوق اساسی نخستین در ایران و نیز تکوین مجدد و تأسیس حقوق اساسی کنونی در ایران و بررسی گروههای موثر در این تأسیس و با توجّه به متن گروه مذاکرات گروه موسس در مجلس خبرگان قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران می تواند راهگشای پژوهشگران برای نیل به چرایی درج این اصل در حقوق اساسی ایران باشد. این پژوهش با روش شهودی-تحلیلی و بر مبنای دادههای کتابخانهای میکوشد، ضمن تدوین کرونولوژی در قاعده همزمانی این اصل با توجّه به تطور حقوق اساسی این چرایی را روشن سازد.
واژگان کلیدی: گسست، حقوق اساسی، اصل پانزدهم قانون اساسی، کرونولوژی