موسسه تاریخ و فرهنگ دیارکهن ؛ پیوندهای تاریخی، فرهنگی و مذهبی بین ایران و آران تاریخی علیرغم جدایی سرنوشت سیاسی آن تا سالهای بعد ادامه یافت و علیرغم خواست حاکمان تزاری و کومونیست شوروی سابق ریشههای علقه باقی ماند. گرچه با فرهنگ و هویت ایرانی آران به سختی دشمنیها شد. مکتبخانههای ایرانی تعطیل و تدریس متون ایرانی همچون بوستان، گلستان، حافظ و شاهنامه متروک و علمای دینی متعددی کشته و یا سربهنیست شدند. زبان و خط رسمی مناطق جدا شده در چندین مرحله تغیر یافت تا ریشههای تاریخی و فرهنگی مردم با گذشته خود قطع گردد.
تشکیل دولت مساواتیها و نامگزاری مناطق آران تاریخی به آذربایجان موجب سوءتفاهماتی در بین نخبگان و رجال سیاسی فرهنگی آذربایجانِ ایران گردید و به این نامگزاری انتقاداتی صریح وارد کردند. زیرا این نامگزاری اگر در فقط در حد نامگزاری باقی میماند مشکل آفرین نبود، لیکن در حد نام باقی نماند و تبعات سیاسی، فرهنگی و اجتماعی متعددی را به دنبال خود آورد افرادی با تعلقات خاصی بودند که به دنبال اغراض سیاسی بودند و طِفلانه مدعی تملک آذربایجان واقعی گردیدند! و برای تحقق آن اقدامات مذبوحانهای هم کردند از جمله تشکیل کمیتههایی در باکو برای جدا کردن آذربایجان واقعی و الحاق آن به آذربایجان شوروی بود که در جریان فرقه دموکرات آذربایجان به هدایت میرجعفر باقراف به اوج خود رسید. از این رو این نامگذاری از طرف نخبگان آذری با اغراض سیاسی تلقی شد.