یادداشت

همانطور که در عنوان و شکل‌گیری فرقه دمکرات برای تجزیه آذربایجان در صفحات پیشین، اهم دلایل (هفت دلیل) طبق بررسی اسناد و منابع ذکر شد و با توجه به منابع دیگری که مطرح شد، اینك كه به كل موضوع می‌نگریم، چنین به نظر می‌آید: هدف شوروی در شكل‌گیری فرقه دمکرات جز، تجزیه آذربایجان ایران و الحاق آن به اتحاد جماهیر …

وظیفه اصلی این اردوگاه‌ها به كارگیری زندانیان در زمینه فعالیت‌هایی چون استخراج معادن، ساخت جاده و راه‌آهن، كشاورزی و … بود كه در جمهوری مختلف آسیای میانه قرار داشتند. گرچه هوای گرم و سوزان این مناطق، زندانیان را بسیار می‌آزرد و تعداد زیادی هم در این اردوگاه‌ها تلف شدند، ‌اما در مقایسه با اردوگاه‌های سیبری وضع به نسبت بهتری داشتند.

با وقوع حادثه بمباران مجلس در تهران، رژيم استبدادي شاهنشاهي، دوباره بر امور كشور مسلط شد و تمام امور به دست عناصر ارتجاعي افتاد. در اين ميان تنها شهري كه به عنوان آخرين پايگاه نجات مشروطه مقاومت مي‌كرد و از اين لحاظ موجبات نگراني شاه و روسيه را فراهم آورده بود، خطه دلاورپرور آذربايجان و مركز آن شهر تبريز بود، …

پس از پایان جنگ جهانی دوم كه هزینه‌های انسانی و مالی زیادی را روی دست حكومت شوروی گذاشت، برای بازسازی دوباره کشور به نیروی کار كم‌خرج نیاز وجود داشت از این رو برای این منظور استثمار برده‌وار زندانیان و مهاجران از جمله نقشه‌های غیرانسانی نظام استالینی برای سركوبی نارضایتی‌های مهاجران اردوگاه‌های فرقه دمکرات در جمهوری آذربایجان بود که به هر …

اگرچه محبوبيت ثق‍ة‌الاسلام در ميان مردم با آغاز جنبش عدالت‌خواهي مشروطه به اوج رسيد، امّا قبل از آن او مجموعه‌اي از كمالات بود كه هر كس از هر طبقه به محضر او و يا به مجلس وعظ و سخنراني او توفيق مي‌يافت اميدوار و بهره‌مند مي‌شد. در كتابي كه به قلم «ح، ر» در اين رابطه نوشته شده آمده است: …

آن گونه كه از يادداشت‌ها و نامه‌هاي شهيد ثق‍ة‌الاسلام برمي‌آيد گويا براي تجديد حكومت ملي قرار بود جمعي از مردم و مجاهدان آذربايجان و خراسان و اصفهان و گيلان به اتفاق نمايندگان حوزه علميه نجف همگي به تهران بروند و براي اعاده مشروطيت اقدام‌هاي لازم را انجام بدهند اما با اعطاي مشروطه از طرف شاه چنين تصميمي عملي نشد (فتحي …

از نكات قابل توجه و عبرت‌انگيز انقلاب مشروطه اين است كه علاوه بر مزدوران شاه و طرفداران ناآگاه استبداد، عوامل و نيروهاي خارجي نيز براي شكستن نهال استقلال و آزادي در خاك وطن، با اختيار تمام نقشه‌هاي شوم خود را عملي مي‌كردند. در اين ميان سفير روس «پاختانوف» كه شكست طرفداران استبداد را مي‌بيند توسط ايادي خود به تضعيف روحيه …

در طول تاریخ به جز در دورة حاکمیت مسلمانان  بدون آنکه قانون نوشته­ای یا قانون اساسی­ای در میان باشد برپایة توافقی جمعی، زبان پارسی خواه در شکل باستانی و پارسی میانه یا آنچه که پارسی دری و امروزین خوانده می­شود زبان رسمی- اداری و مشترک سرزمینی بوده که رسما و در اسناد رسمی و ادبیات سیاسی تاریخی، «ایران» خوانده شده­است؛ …

محمدعلي‌شاه پس از وصول تلگراف شهيد ثق‍ة‌الاسلام با شرور خواندن آزادي‌خواهان بر مواضع قبلي خود مبني بر مخالفت با تشكيل مجلس پافشاري مي‌كرد، در اينجا به فرازهاي مهم اين پاسخ مستبدانه اشاره مي‌كنيم: «جناب مستطاب شريعتمدار ثق‍ة‌الاسلام سلمه‌اللـه تعالي، تلگراف مفصل آن جناب توسط حشمت‌الدوله به نظر ما رسيد… يقين داريم الان هم تصديق داريد كه اردوي دولتي همواره از …

شهيد ثق‍ة‌الاسلام گذشته از مراتب علمي، سياست‌مداري برجسته بود. از يادداشت‌هاي روزانه ایشان كه در«مجمل‌ حوادث» به يادگار مانده است معلوم مي‌شود كه وي در حوادث دشوار دوران مشروطه‌خواهي در تبريز از خود رشادت و درايت بسيار نشان مي‌داد و با حوصله و تدبير سعي مي‌كرد اختلافات را برطرف نمايد و حتي براي اينكه ميان سران نهضت تفرقه‌اي نيفتد كارهاي …