مهدی عبادی[۱] m.ebadi@ut.ac.ir چکیده در فترت زوال ایلخانان تا پیدایش دولت صفوی(۷۳۶-۹۰۷ ق)، با توجه به تحولات مختلف سیاسی، اجتماعی و مذهبی، به تدریج نفوذ و اعتبار فقه و کلام سنی و نیز علمای اهل‌سنّت در جامعه ایران، از جمله منطقه آذربایجان کاهش چشم‌گیری ‌یافت. ادامه این روند موجب شد به تدریج اعتقادات شیعی در میان مردم آذربایجان رواج یابد. …

توسط ترکان عثمانی  و جنگ چالدران ابوالقاسم طاهری خبر شکست ازبکان و کشته شدن شیبک‌خان توسط شاه‌ اسماعیل صفوی دربار عثمانی را بیمناک کرد.[ ازبکها و شیبک‌ خان اوزبک به دلیل مخالفت با شیعیان و ارتباط با حکومت عثمانی، مورد حمایت ترکهای عثمانی بودند.] شیعیان همواره از سوی امپراتوری عثمانی تحت فشار بودند که با ظهور شاه اسماعیل، آنها جرأت …

چند سال پیش کتابی تحت عنوان «جغرافیای تاریخی ایران در قرن نهم هجری» که بخشی از کتاب صُبح الاعسی فی صناعـﺔ الانشاء تألیف قلقشندی توسط آقای محجوب‌الزویری انتشار یافت[۱] که اطلاعات جالبی از جغرافیای تاریخی مناطق مختلف ایران را ارایه داده است. این کتاب در سه بخش به ذکر تفصیلی ممالکی که در اختیار اولاد چنگیزخان است می‌پردازد. بخش اول از مملکت ایران، مملکت جنوبی …

     ارومیه پس از اشغال از سوی نیروهای شوروی در شهریور ۱۳۲۰ ش و فروپاشی نیروهای ارتشی آرامش بیست ساله ی خود را از دست داد و عرصه ی تاخت و تاز و غارت برخی از طوایف آشوب طلب کرد گردید که به انگیزه ی ناتوان نشان دادن دولت مرکزی نزد مردم از سوی نیروهای اشغالگر بیگانه تحریک می شدند …

 از یادگاری های دوران ریاست آقای دکتر رسول جعفریان در کتابخانه مجلس شورای اسلامی کتاب «اسناد دوره اول مجلس شورای ملی» به کوشش مسعود کوهستانی‌نژاد[۱] است. استاد جعفریان در مقدمه ناشر نوشته‌اند: «در این زمینه، کتابخانه مجلس اسنادی را منتشر کرده، امّا همچنان گنجینه عظیمی بر جای مانده که برخی فهرست‌ناشده و بسیاری منتشرنشده است. به همین دلیل، کتابخانه مجلس در تلاش است …

اصغر حیدری* بعد از اینکه سپاهیان ایران ساسانی در جبهه‌های جنوب از اعراب مسلمان شکست خوردند، لشکرهای مسلمین به داخل ایران راه یافتند و به فتوحات خویش تداوم بخشیدند. در این میان، بسیاری از نواحی و مناطق نه با جنگ که با صلح به روی آنان گشوده شد و «صلح‌نامه‌ها» در تاریخ ایران رقم خورد. آذربایجان از مناطقی بود که …

رحیم نیکبخت درآمد آذربایجان و اران دو کانون مهم فرهنگ و هویت ایران اسلامی است. قسمت عمده شعر و ادب فارسی در این دوکانون مهم توسط اندیشمندان و شاعران مسلمان خلق گردیده است که بخش قابل توجه آثاری که در مورد تاریخ ادبیات ایران نگاشته شده را به خود اختصاص داده است.[۱] قبل از شروع بحث لازم به ذکر است …

 در شاهنامه‌ی فردوسی* شاهنامه‌ی استاد ابوالقاسم فردوسی یکی از بزرگترین آثار ادبی و فرهنگی فارسی است که افزون بر ارزش و اهمیت شعری خود برای شناسایی فرهنگ ایران باستان و تاریخ داستانی آن ارج فراوان دارد. این اثر ارجدار و دلنشین ادبی پایه‌اش بر روی روایات کهن که در سده‌ی چهارم در کتاب‌های فارسی یا پهلوی موجود بوده گذارده شده …

مآثرسلطانیه  روایتی تاریخی ـ ادبی از جنگ ‌های ایران و روسیه تزاری * یلدا رنجبر خراسانی درباره دیرینه روابط ایران و روسیه و تاریخ آغاز هجوم کشور متخاصم روس به خاک ایران آثار و کتاب های متعددی به رشته تالیف کشیده شده است. اهمیت تاریخ نگاری در این عرصه به حدی بوده است که در همان ایام هجوم روسیه به …

کتابخانه ربع رشیدی[۱] مرتضی محمدنیا رشیدالدین فضل‌الله‌بن ابوالخیرین غالی در سال ۶۴۸ق/ ۶۳۹ش در همدان زاده شد، پدرش عمادالدوله ابوالخیر همدانی پزشک بود و او نیز این علم را فراگرفت. جد او با خواجه نصیر طوسی در دژ اسماعیلیان واقع در قهستان به سر می‌برد و پس از فتح آنجا به دست هلاکو به خدمت مغول درآمد. رشیدالدین جوانی را …