رحیم نیکبخت پژوهشگر تاریخ انقلاب اسلامی     تبریز درحمایت از قیام مردم قم در صیانت از مقام مرجعیت امام خمینی قیام 29 بهمن را برپا کرده بود. در چهلم شهدای تبریز در یزد و جهرم و اهواز مردم به پا خواسته بودند. اندک اندک چهلم شهدای یزد و جهرم نزدیک می‌شد نوزدهم اردیبهشت چهلم این شهدا بود چهلم‌هایی که …

محمدعلي‌شاه در مدتي كه مجلس اول به اصلاح امور مشغول بود با حفظ ظاهر صلح‌جويانه، با عناصر استبدادي و ارتجاعي داخلي و خارجي جهت اجرای كودتا عليه مجلس مشغول برنامه‌ريزي و مشورت شد. (دفاع در برابر تجاوز، ص 69) اگرچه حمايت مجتهدين و علماي نجف از مشروطه نقشه او را به تعویق انداخت با وجود اين در بيستم جمادي‌‌الاول سال …

در بررسی وضعیت اردوگاه‌های موقت مهاجران، با مراجعه به مصاحبه‌هایی كه با برخی از بازماندگان این نسل، در جمهوری‌های مختلف شوروی صورت گرفت عمده‌ترین دلایل بروز نارضایتی مهاجران به شرح زیر عنوان گردید: 1. اردوگاه‌های جمهوری آذربایجان برای اسكان موقت پناهندگان در نظر گرفته شده بود ولی با گذشت زمان نه ‌تنها هیچ تغییری در وضعیت آنها به وجود نیامد …

پس از پایان جنگ جهانی دوم كه هزینه‌های انسانی و مالی زیادی را روی دست حكومت شوروی گذاشت، برای بازسازی دوباره کشور به نیروی کار كم‌خرج نیاز وجود داشت از این رو برای این منظور استثمار برده‌وار زندانیان و مهاجران از جمله نقشه‌های غیرانسانی نظام استالینی برای سركوبی نارضایتی‌های مهاجران اردوگاه‌های فرقه دمکرات در جمهوری آذربایجان بود که به هر …

قشون چندهزار نفری روسیه وارد آذربایجان شده، تبریز را اشغال کردند. روس‌ ها که به شهر ریختند، دنبال رهبران و سر دسته‌های مقاومت می‌گشتند… ژنرال استارسلسکی؛ (فرماندۀ ارتش روس) طیِّ انتشار اعلامیه‌ای از مجاهدان خواست  که بالفور اسلحه را به زمین گذارند. سپاهیان روس، سنگرهای داخلی شهر را تخریب می ‌کردند و «باغ شمال» را مرکز ستاد خود قرار داده …

مردم آذربايجان بعد از يازده ماه با تمام شدن استبداد صغير و جنگ‌هاي پي‌در‌پي و خانمان‌سوز محمدعلي‌شاه و اعطاي دوباره مشروطه و باز شدن راه ورود آذوقه به شهرها شادمان بودند و با التيام زخم‌هاي بسياري كه در اين مدت از دوست و دشمن داخلي ديده بودند، چشم‌انتظار آمدن روزهايي پر از امنيت آسايش بودند، اما افسوس اين رؤيا‌ي آرامش …

قفقاز منطقه‌اي كوهستاني است كه از كناره شرقي درياي سياه تا شبه‌جزيره آبشوران در باكو به طور مايل امتداد دارد. طول آن قريب 1200 كيلومتر و عرض آن در پهن‌ترين قسمت حدود 160 كيلومتر است. از قله‌هاي مرتفع آن «البروز» (Elbrus) و «قازبِك» (Kasbek) مي‌باشد، رود «تِرك» (Terek) و «كوبان» در شمال و رود «ارس» در جنوب آن قرار دارد. …

میرزا علی ثقه الاسلام بنا به نوشتۀ تاریخ نویسان دورۀ مشروطه، هم شهرت فراوان و هم محبوبیّت خاصّی در میان مردم داشت و به خاطر آن حاکمان کشور؛ هم مظفرالدّین شاه و هم محمدعلی شاه قاجار به او ابراز ارادت می کردند و نمایندگان آن ها در آذربایجان همانند عین الدّوله از او واهمه داشته و به تذکُّرات و درخواست …

اگر به منابع و پژوهش‌هاي تاريخي نگاهي بيندازيم مي‌بينيم كه هيچ شهري مانند تبريز، تاوان مشروطيت را نپرداخته‌ است، تبريز هنوز روي خوش نديده و صداي تفنگ شب و روز، آسايش و امنيت را از مردم گرفته است. اگرچه ستارخان با تمام توان سعي مي‌كند از فتنه و فساد و غارت جلوگيري كند، اما هنوز شهر در بلواي سلطنت‌طلبان و …

اگرچه محبوبيت ثق‍ة‌الاسلام در ميان مردم با آغاز جنبش عدالت‌خواهي مشروطه به اوج رسيد، امّا قبل از آن او مجموعه‌اي از كمالات بود كه هر كس از هر طبقه به محضر او و يا به مجلس وعظ و سخنراني او توفيق مي‌يافت اميدوار و بهره‌مند مي‌شد. در كتابي كه به قلم «ح، ر» در اين رابطه نوشته شده آمده است: …