صبح هفتم ماه رجب، برابر با بیست و نهم دی ماه بود. آفتابی بی رمق پس از شبی طولانی در حال بالاآمدن بود. سوز سرما و برفی سنگین کوچه های تبریز را فراگرفته بود. میرزا موسی از ساعت ها قبل برای دعا و مناجات بیدارشده بود. او نماز شبش را به فریضۀ صبح پیوند زده بود و اکنون به تلاوت …

پس از صدور فرمان مشروطیت در چهاردهم جمادی‌الثانی (۱۳۲۴ ق) از همان آغازین روزهای پیروزی جنبش، زنده‌نام شهید ثق‍ه‌الاسلام که در کار سیاست پختگی بسیار داشت از تندروی پرهیز می‌کرد و بی‌آنکه از تحریکات داخلی و بیگانه تأثیر بگیرد در نهایت متانت، مردم را با سودمندی‌های حکومت ملی آشنا می‌کرد و عقیده داشت که «اقدامات حاد و ناسنجیده در جامعه …

«زبان»، به عنوان یک عنصر فرهنگی، ابزاری برای ارتباط میان انسانها و نمادی از هویت یک قوم و ملت محسوب می­شود. بدیهی است غنای فرهنگ هر ملتی به عنصر زبانی که با آن تکلم می­کنند بستگی دارد. به همین دلیل مسله زبان در چارچوب حقوق اساسی که نمود عینی آن قانون اساسی هر کشور است متجلی می‌‌گردد. در جمهوری اسلامی …

با وجود پیروزی مشروطه، هنوز اوضاع و احوال کشور به حالت عادی برنگشته بود و قضیه انتخاباتِ وکلای دوره اول مجلس نیز جنب و جوشی دیگر در شهرهای مهم به ویژه تهران و تبریز به وجود آورده بود. اگرچه در دوره اول مجلس شورای ملی به هنگام رأی‌گیری برای انتخاب نمایندگان، ثق‍ه‌الاسلام بیشترین رأی را در میان علما به دست …

توجه به حقوق گروه­های زبانی و قومی از دغدغه های دیرین جنبش حقوق بشر بوده است. اسناد حقوق بشر تاکید دارند که همه مردم از جمله اعضای اقلیت‌های قومی و گروه­های مذهبی حقوق پایه و یکسانی دارند و باید بتوانند بدون تبعیض از این حقوق برخوردار شوند. برخی از حقوق مردمی استاندارد برای گروه­های قومی و دینی اهمیتی ویژه دارند. …

تنوع اجتماعات بشری رمز خلقت و از نشانه­های خالق حکیم است. لذا تکثر فرهنگی و زبانی در همه کشورها  طبیعی است. قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، بر این تکثر و تنوع را به رسمیت شناخته و در بخشی از اصول حفظ حقوق اقوام را تضمین نموده است. در این میان اصل پانزدهم قانون اساسی به دلیل بحث­های سیاسی و تبلیغاتی، …

با تاجگذاری محمدعلی‌میرزا در ۲۸ دی‌ماه (چهارم ذی‌الحجه ۱۳۲۴) اگرچه در هفته اول پادشاهی در تمام شهرها چراغانی و بساط شادمانی برپا بود، اما بعد از گذشت چند روز محمدعلی‌میرزا که کار خود را پیش برده و به تاج و تخت سلطنت رسیده بود با اندیشه برانداختن مجلس شورای ملی اولین زمزمه مخالفت‌های خود را با انقلاب مشروطه آغاز کرد …

بر اساس پژوهش­های زبانشناسی بیش از ۵ هزار زبان ارتباطی زنده و فعال وجود دارد که در سراسر جهان پراکنده­اند، از طرفی دیگر بیش از ۲۰۵ واحد سیاسی یا دولت در جهان با قانون اساسی خاص وجود ندارد. پرسش اصلی این است که چگونه می­توان نسبتی مطلوب بین زبان­های متکثر و قانون اساسی واحد ایجاد کرد؟ پاسخ به این مساله سرآغاز …

قانون اساسی بالاترین سند حقوقی و میثاق ملی کشور است. این سند به‌میزانی دارای اهمیت است که نه‌تنها برای هرگونه تغییر در آن، بالاترین میزان حساسیت توسط قانون‌گذار پیش‌بینی شده، بلکه تفسیر آن نیز بر عهده بالاترین نهاد نظارتی گذاشته شده است؛ چرا که تفسیر به‌رای هر یک از اصول قانون اساسی توسط نخبگان سیاسی، می‌تواند آثار سیاسی عمیقی را …

بعد از پایان جنگ تحمیلی و شروع سازندگی و در ادامه آن در دوره اصلاحات، علاوه با امور سازندگی زیربنایی، توجه به اصول اجرا نشده قانون اساسی مورد توجه قرار گرفت. زیرا شروع جنگ تحمیلی هشت ساله مانع از تحقق آرمان­های انقلاب اسلامی که در قانون اساسی متجلی است، شده بود.  در دهه سوم و چهارم حیات جمهوری اسلامی، رقابت­های …