موسسه تاریخ و فرهنگ دیارکهن
غارت و چپاول اموال و احشام مردم و عشایر، تجار و خان‌ها از جمله کارهایی بود که خیلی از هواداران فرقه در لباس فدائیان انجام دادند که در خیلی از موارد به قتل‌های وحشیانه نیز منجر گردید. اولین پیامد این قتل و غارت‌ها، کاشته شدن تخم کینه و خونخواهی در دل بازماندگان مقتولان و غارت‌شدگان بود که همه آنها منتظر فرصت ماندند تا تلافی کنند. همچنان که در خاطرات آیت‌الله مجتهدی درباره روستای آردلان سراب اشاره رفته، در دوران حکومت فرقه به دستور و فرماندهی غلام‌یحیی، خان‌های اسکندری همگی کشته شدند، حتی مادر آنها هم در این قتل و غارت کشته شد (مجتهدی، ۱۳۸۱: ۳۰۱). یا جریان اعدام میرغلام منصوری در اردبیل که نحوه محاکمه و اعدام او، به شدت مردم شهر را متأثر ساخت (صفری، ۱۳۷۰: ۱۰۳). یا کشتاری که در شهرهای دیگر آذربایجان از جمله مشکین‌شهر و … صورت گرفت.
هجوم عوامل و مزدوران ارتش و فئودال‌های فراری و کشتار وحشیانه و غارت و تجاوز مردم در شهرها و روستاهای آذربایجان در روز ۲۱ آذر ۱۳۲۵ آن‌چنان فجیع است که هیچ بهانه‌ای نمی‌تواند توجیه‌گر آن باشد اما بدون تردید عوامل مهم بروز این جنایت، دمل چرکینی بود که با جنایات یک سال پیش جریان فرقه دمکرات به وجود آمده بود که اینک سر باز کرده بود و قربانی آن صدها و هزاران انسانی شدند که به یقین اکثر آنها بی‌گناه بودند.
