خانه / مقالات / ایران در شعر شاعران آذربایجان و آران قسمت بیست و دوم

ایران در شعر شاعران آذربایجان و آران قسمت بیست و دوم

فانی تبریزی

(        ـ ۱۳۴۷)

عباس داداش‌زاده متخلص به «فانی تبریزی» در سال ۱۳۴۷ شمسی در شهر تبریز و در محله عباسی دیده به جهان گشود. او از دوران نوجوانی به شعر و ادبیات روی آورد و علاقه خاصی به اشعار خواجه شیراز داشت. در ۱۹ سالگی توفیق تشرف به محضر مبارک حضرت استاد علاّمه حسن‌زاده آملی را پیدا کرد. هرچند که ارتباط با آن بزرگوار دیر نپایید امّا به برکت انفاس قدسیه آن استاد یگانه تحول خاصی در درون فانی به وجود می‌آمد و او شیفته سیر و سلوک ‌شد.

ایشان در عرصه عرفان و ادب صاحب دهها کتب تألیفی و تحقیقی ارزشمند است و از شاگردان موفق زندهاد استاد عابد تبریزی می‌باشد و در منظر بزرگان علم و ادب مظهر شعر عرفانی و اسلامی ایران زمین بوده و اشعاری که از کانون احساس و ایمان ایشان تراویده در نوع خود بدیع و کم‌سابقه است. او چندین بار به عنوان داور و شاعر برگزیده جشنواره انتخاب گردیده است. آثار فانی تبریزی عبارت‌اند از هفت شهر عشق، عابد خلوت‌نشین، تبریز وصف خورشید، سودای عشق، ستارگان هدایت، کیمیای هستی، منظومه کاروان عشق، شمع شب افروز، عبادت احرار، علی در آینه علی، فال شگفت‌انگیز حافظ، زلف دلاویز، مثنوی یوسف و زلیخا، گوهرهای سیر و سلوک، دلدادگان توحید، خاکیان عرش‌نشین، سه علامه تبریزی و… (مهدآزادی، ۲۴ بهمن ۱۳۸۹: ۴)

حدیث حب وطن

به جان زنده‌دلان! کاین حدیثم از جان است
دلم فدای همه خاک پاک ایران است
حدیث حبّ وطن از رسول حیّ ودود
نشان عشق و محبّت به ملک ایمان است
دیار ما به تمدّن به حکمت و فرهنگ
به روی مهد زمین آبروی کیهان است
کنون ز گوش درون بشنو ای عزیز دلم
مرا به سر هوس وصف ملک جانان است
شمال کشورمان جنگل است و سرسبزی
همیشه روی درختان صفای باران است
صنوبر است و همه لاله‌های رنگارنگ
به روی شاخه گل بلبل غزل‌خوان است
سواحل خزر و باغ‌های زیبایش
به چشم اهل نظر همچو باغ رضوان است
جنوب نیز عجب خرّم و تماشایی است
خلیج فارس به حق خواندن بذل و احسان است
غروب شمس چنان دلربا و رؤیایی است
که جان عاشق از آن محو و مات و حیران است
کویر لوت و دماوند و دشت بکر مُغان
تمام منظره‌ها عکس حُسن جانان است
چهار فصل طبیعت همیشه در همه حال
ز چار سوی وطن روشن و نمایان است
به هر کجا نگری! از برای ملّت ما
ز لطف و بخشش حق روزی فراوان است
نگر به حکمت اشراق و بوعلی‌سینا
که هر کدام یقین یادگار لقمان است
بود چکامه حافظ به سان سِحر حلال
کلام سعدی شیراز لطف یزدان است
به اصفهان نگر آن شهر علم و صنعت و ذوق
به شهر هاتف عارف که مست سبحان است
نگر به گوشه‌ سامان و شعر عمّان‌اش
که بین انجم رخشان چو ماه تابان است
نگر به شاعر عرش آشیان نیشابور
دیار پاک خراسان که مهد عرفان است
محیط از قُم و از اصفهان نشاط و صبا
کلیم و محتشم و فیض هم ز کاشان است
جناب شیخ مقدس ز اردبیل کهن
حکیم هیدجی از شهر خوب زنجان است
عماد و مظهر و مشتاق و وحشی و خواجو
همه به شعر و ادب چون فؤاد کرمان است
به خانقاه ولا شاه عارفان جهان
جناب عارف حق بایزید سمنان است
بهشت و نزهت آن خواهی ار در این سامان
حریم امن رضا(ع) وادی خراسان است
به شهر عشق نگر، شهر عالمان، تبریز
که کوچه کوچه‌ آن عالمِ سخندان است
طباطبائی و میلانی و امینی‌ها
دیار جعفری آن فیلسوف دوران است
نشسته پیر قصاید حکیم خاقانی
به تخت سلطنت شعر همچو خاقان است
بلی به شعر و ادب شاعر فحول زمان
امیر ملک سخن شهریار عرفان است
چه گویم از هنر جامی و نظامی‌ها
که جمله بنده حقّند و حق میزان است
همه ز مولوی و صائب و همام عزیز
نشانه‌های خدا بر تمام امکان است
عروس کشورمان شهر عاشقان تهران
که پایتخت همه شهرهای ایران است
کسی که صاحب قدرت بود در این گیتی
یقین وظایف او عدل و داد و احسان است
اراک و ساری و قزوین و رشت و کرمانشاه
به عدل اگر نگری همچو شهر تهران است
به یُمن نفس نبی(ص) دین ما بود اسلام
تمام ملّت ما ملّت مسلمان است
همه مطیع رسولند(ص) و دوستدار علی(ع)
نژاد ما همه از دودمان سلمان است
سلوک و سیر همه رهروان بحمدلله
طریق عترت اطهار و راه قرآن است
به وصف مُلک وفا هرچه گفت طبع روان
ز صد هزار، یکی بود و کاین نمایان است
به هوش باش عدو! جای پای خود شناس
که این دیار شهیدان و جای شیران است
به رغم مدعیّان، بهر شیعیان امروز
امام مهدی موعود(عج) میر و سلطان است
کجایی ای به جهان منتهای عشق و امید
بیا بیا که به دل داغ درد هجران است
کجایی ای همه عاشقان فدای تو باد
بیا که از غم تو جان و دل پریشان است
چو خواست یار «سبکدل» سخن ز کشور عشق
بگفتم آنچه عیان بود گرچه نقصان است
کلام فانی تبریز گشت از دل و جان
دلم فدای همه خاک پاک ایران است

درباره‌ی روابط عمومی موسسه تاریخ و فرهنگ دیار کهن

همچنین ببینید

پیشه‌وری صدر فرقه

سید جعفر جوادزاده خلخالی (پیشه‌وری) فرزند جواد در سال ۱۲۷۲ شمسی در قریه زیوه (زاویه …