قربانیان سوسیالیسم

سرگذشت اکثر ۲۵، ۳۰ هزار نفر پناهنده ایرانی به شوروی نشان می‌دهد، که همگی آنها قربانی شدند. از آن دهقانان فریب‌خورده گرفته تا آن سربازانی که بدون کم‌ترین مشی سیاسی و بنا به دستور فرماندهانشان مجبور به عبور از مرز شدند، حکایت غم‌انگیزی از آوارگی مردمی دارد، که قربانی امیال رفیق استالین‌ها و میرجعفر باقراوف‌ها شدند. هر چند در این قربانگاه شوروی حتی برخی از خود رهبران فرقه نیز، در آتشی که به دست آنها برافروخته شده بود، خود نیز هلاک گردیدند- قتل پیشه‌وری یک سال بعد از سقوط حکومت فرقه، با سیاست مهره سوخته کا.گ.ب، با تصادف ساختگی و یا محمد بی‌ریا که سی و سه سال در زندان‌های شوروی به سر برد، نمونه‌هایی از آن رهبران می‌باشند- امثال سیدجعفر پیشه‌وری و محمد بی‌ریا، زمانی به اشتباه و بازیچه بودن خود پی بردند که دیگر کار از کار گذشته بود، ولی هزینه و تبعاتی که این اشتباه آنها روی دست مردم ایران گذاشت، علاوه بر چند هزار کشته در شهرهای آذربایجان که حکایت قتل و اعدام‌شان بس دردآور است- در یکی از این اعدام‌ها فردوست تیرباران ۲۰۰۰ نفر از طرفداران فرقه را گزارش کرده است. (فردوست، پیشین، ص۱۵۲)- آوارگی نزدیک به ۳۰ هزار نفر نیز که اکثر آنها از اردوگاه‌های کار اجباری سیبری و کالخوز و ساوخوزهای آسیای میانه سردرآوردند ازجمله‌ی آنها بود.

گرچه تبعات تصمیمات و وابستگی رهبران فرقه دمکرات بیش از آن است که بتوان آن را فقط در چند هزار کشته و چند هزار نفر پناهنده و آوارگی و مرگ غریبانه و رقت‌بار آنها در زیر پرچم داس و چکش در سیبری محدود کرد. تبعات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی جریان فرقه، برای آذربایجان آن‌چنان ویرانگر بود، که با گذشت چند دهه هرکسی که گذرش به آذربایجان می‌افتاد، در شهرها و روستاهای آن می‌توانست به‌راحتی اثرات آن را مشاهده کند.