موسسه تاریخ و فرهنگ دیارکهن
به گزارش روابط عمومی موسسه تاریخ و فرهنگ دیارکهن ؛ کتاب چکیده مقالات همایش ملی بازتاب و پیامدهای معاهدات گلستان و ترکمانچای مشتمل بر 83صفحه توسط مؤسسه تاریخ و فرهنگ دیارکهن تدوین شد. این کتاب که مشتمل بر 33چکیده مقاله می‌باشد که با دیباچه دکتر رحیم نیکبخت مدیرعامل موسسه تاریخ و فرهنگ دیارکهن و دبیر اجرایی همایش ملی بازتاب و پیامدهای معاهدات گلستان و ترکمانچای و به کوشش دکتر مجتبی سلطانی احمدی چاپ و منتشر گردید.
یادداشت دبیرخانه همایش
موسسه تاریخ و فرهنگ دیارکهن از بدو تأسیس در سال 1391 ش. فعالیت منسجم و هدفمندی را در حوزههای مغفول ماندۀ تاریخ و فرهنگِ ایرانیِّ آذربایجان آغاز کرده است. این مؤسسه علمی و فرهنگی پس از مشورت و همفکری با محققان و پژوهشگران برجسته و صاحبنظر برنامهای مدوّن و هدفمند برای بررسی تحولات تاریخ آذربایجان تهیه نمود. برگزاری نخستین نشست علمی تخصصی بزرگداشت ستارخان سردار ملی ایران در کتابخانه مجلس شورای اسلامی، نخستین گام قابل توجه این مؤسسه در بررسی علمی و مستند تاریخ آذربایجان در بستر هویت و فرهنگ ایرانی بود. برگزاری همایش ملی مشروطیتِ آذربایجان از دارالسطنه تبریز تا مراغه در تهران و تبریز در سال1394 ش. و در ادامه برگزاری همایش ملّی بزرگداشت شیخ محمد خیابانی در دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شبستر در سال 1395 ش. گوشهای دیگر از فعالیتهای این مؤسسه با همراهی محققان و پژوهشگران محترم و مؤسسات و مراکز پژوهشی کشور بود. بیان و تشریح تفصیلی این فعالیتها در مجال دیگری صورت خواهد گرفت.
به باور اغلب محققان تاریخ معاصر ایران، دو رشته جنگ روسیه تزاری و ایران و پس از آن انعقاد مُعاهداتِ تحمیلی گلستان و ترکمانچای فصلِ مهمّی در تاریخ معاصر ایران محسوب میشود. متأسفانه علیرغم این اهمیت، تلاش شایسته و بایستهای برای تبیین ابعاد و زوایای مختلف این واقعه و تبعات کوتاه و بلند مدت آن در مراکز دانشگاهی صورت نگرفته است. تأسف بارتر آنکه گروههای تاریخ و مراکز پژوهشی متولی تاریخ و فرهنگ آذربایجان در این عرصه تلاشِ درخوری نکردند و در خلاء وجود تحقیقات علمی و مستند فرصت مناسبی برای تحریف این فصل از تاریخ ایران و نقش و جایگاه آذربایجان توسط برخی بدخواهان ایران عزیز فراهم شده است.
مؤسسه تاریخ و فرهنگ دیارکهن با درکِ این مهم همایش ملّی بازتاب و پیامدهای مُعاهدات گلستان و ترکمانچای را با همیاری و مساعدت مؤسسات فرهنگی و مراکز پژوهشی تدارک دید.
این همایش علاوه بر توجه به محورهای مدّ نظرِ اعلامی، در بخش ویژه نقش منطقه اَرَس در تاریخ ایران را با هدف روشن ساختن جایگاه این منطقه در نظر گرفت. در این همایش علاوه بر ارائه سخنرانیهای علمی یک کارگاه آموزشی با عنوان «سندپژوهی و مراکز اسنادی در مطالعات تاریخ و فرهنگ جلفا» با حضور مدیران ارشد مراکز اسنادی کشور و محققان سندپژوه برگزار خواهد شد.
پشتوانۀ اصلی فعالیتهای مؤسسه تاریخ و فرهنگ دیار کهن، سرمایه های گرانبهای معنوی ایران عزیز یعنی اعضای هیأت علمی دانشگاههای کشور، دانشجویان مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری، محققان و تاریخپژوهان گرانقدری است که با مشارکت علمی خود ما را در این مسیر یاری کرده اند. همراهی ارزندۀ محققان محترم ارزشمند و قابل تقدیر است. حضور فعال مؤسسات فرهنگی و مراکز تحقیقاتی و اسنادی کشور مکمل تلاشهای صورت گرفته بود تا این همایش به صورت شایسته برگزار شود. زحمات جناب آقای نادر پروانه مدیر محترم انتشارات مورخان هم قابل تقدیر است.
بدون تردید اگر همراهی و همدلی مدیران مراکز پژوهشی و اسنادی وجود نداشت، تلاش ما برای برگزاری این همایش به نتیجه مطلوب نمیرسید از این رو ابراز مراتب تقدیر و تشکر از آقای کاظم شریف کاظمی، رییس اداره اسناد و تاریخ دیپلماسی وزارت خارجه،دکتر علی ططری مدیر مرکز اسناد کتابخانه مجلس شورای اسلامی،دکتر غلامرضا عزیزی مدیر پژوهشکده اسنادسازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی، آقای سید محمد حسین آل هاشم مدیر سازمان اسناد ملی مدیریت شمال غرب کشور، دکتر جمشید کفاش مدیر مؤسسه فرهنگی بین المللی آران، مهندس سید مسعود پیمان مدیر مؤسسه مهدآزادی لازم و ضروری است. همچنین همراهی جناب آقای دکتر عزیز جوانپور هروی ریاست محترم دانشگاه آزاد اسلامی آذربایجان شرقی ارزشمند و قابل تقدیر است.
حُسن توجۀ جناب آقای مهندس محسن خادم عرب باغی رئیس هیات مدیره و مدیرعامل سازمان منطقه آزاد تجاری صنعتی ارس، جناب آقای دکتر یوسف داداشزاده معاون فرهنگی، اجتماعی وگردشگری، جناب آقای محمدصادق نافذی مدیر امور اجتماعی و سرانجام زحمات و پیگیریهای جناب آقای ابراهیم نصیری مدیر فرهنگی و آموزشی و نماینده وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در منطقه آزاد تجاری صنعتی ارس در اجرایی شدن این حرکت علمی و فرهنگی نقش اساسی داشت.
رحیم نیکبخت
مدیرعامل مؤسسه تاریخ و فرهنگ دیارکهن
و دبیر اجرایی همایش ملی بازتاب و پیامدهای مُعاهدات گلستان و ترکمنچای
