رحیم نیکبخت: مدرسه محمدیه که بعد از سال ۱۳۱۳ شمسی به دبیرستان فردوسی تغییر نام داد، در برهه ای قدم به عرصه اجتماعی و سیاسی گذاشت که انقلاب مشروطه و تحولات مهم آن در جریان بود. از این رو نقش و تأثیری که مدرسه محمّدیه در تحولات تاریخی و سیاسی داشته از دو سوی قابل بررسی و توجه است. نخست …

ستارخان سردار ملی قهرمان انقلاب آذربایجان[۱] از عبدالحسین نوایی ستارخان کسی که بیش از همه در تاریخ انقلاب تبریز دخالت داشت و حقاً باید برگشت مشروطه را نتیجه‌ی شجاعت‌های وی بدانیم ستارخان است. وی اصلاً از اهالی قراجه‌داغ یعنی ناحیه‌ایست که امروزه ارسباران خوانده می‌شود، مردی عامی و به کلی بی‌سواد بود اما شجاعتی زایدالوصف داشت و جزو لوطیان محله‌ی …

موسسه تاریخ و فرهنگ دیارکهن معرفی کتاب نوروز در آذربایجان ، تبریز، ایران شناخت،۱۳۹۴٫ ناهیده عابدینی عضوهیئت علمی مدعو دانشگاه پایم نور مولف کوشیده با استناد به منابع معتبر از یک سو پیوستگی های ملی و جایگاه آن در تاریخ ایران را منعکس کند و از سوی دیگر به نحو احسن به تبیین آداب و رسوم نوروزی در آذربایجان پرداخته …

عید باستانی نوروز یکی از اصلی ترین اعیاد ملی ایرانیان است که البته با حضور اسلام در ایران رنگ و بوی مذهبی ودینی هم به خود گرفته است این عید از ابعاد مختلف قابل بررسی است اما در این مجال اندک به عید نوروز از زوایه وفاق بخشی وایجاد اتحاد وانسجام ملی بین خرده فرهنگ های مختلف نگاهی خواهیم انداخت …

موسسه تاریخ و فرهنگ دیارکهن نقش مطبوعات آذربایجان در نهضت ملی شدن صنعت نفت از: سیدمسعود پیمان و یلدا رنجبر خراسانی مقدمه نخستین هدف از تدوین و تحقیق این پژوهش بررسی کامل انعکاس مبارزات مردم آذربایجان و حوادث مربوط به نهضت ملی شدن صنعت نفت در مطبوعات این خطه است. ما برای دستیابی به آرشیو اسناد مطبوعات به کتابخانه جمهوری …

     در این کتاب ناگفته های نهضت ملی نفت در آذربایجان  به روایت اسناد مهم وتاریخی و همچنین خاطرات بازماندگان نهضت ملی نفت روایت شده است. این کتاب برای بررسی نقش آذربایجان در نهضت ملی نفت اهمیت بسیار دارد.     آذربایجان همچنان که در شکل‌گیری هویت ایرانی نقش مهمی داشته در حفظ و تداوم حیات آن نیز تلاش …

گفتگویی با دکتر رحیم نیکبخت کارشناس تاریخ معاصر    در تاریخ معاصر ایران نهضت ملی کردن صنعت نفت یکی از مقاطع مهم در استعمار ستیزی محسوب می­شود. این حرکت را می­توان گام دوم ملت ایران برای احیای هویت ملی تلقی کرد. گام اول در نهضت مشروطه برداشته شد .   مشروطه دو جنبه  سو گیری مهم داشت نخست ضد استبدادی بود …

بسیج خلخالی(۱۳۷۴ ـ ۱۲۹۷) به کوشش: محمد تقی سبکدل محمّدقلی بسیج فرزند علی مشهور به «بسیج خلخالی» در سال ۱۲۹۷ شمسی در شهر خلخال از توابع استان آذربایجان‌شرقی دیده به جهان گشود. تحصیلات ابتدایی را در زادگاه خود فرا گرفته و سپس دوره ادبی را در مدرسه دارالفنون تهران به پایان می‌رساند. (سیدمحمدمسعود نقیب، ۱۳۷۹: ۵۶۹) بسیج خلخالی از آغاز …

عباس بارز(۱۳۹۰ ـ ۱۲۹۸) به کوشش: محمد تقی سبکدل عباس اسلامی متخلص به «بارز» در سال ۱۲۹۸ شمسی در منطقه ادب‌پرور اهر ارسباران آذربایجان‌شرقی دیده به جهان گشود. ایشان از سن ۱۸ سالگی به سرودن شعر پرداخت و اشعار روان و گران‌سنگ او دهن به دهن و سینه به سینه در ذهن و زبان مردم ماندگار شده است. او زبان …

اصل پانزدهم قانون اساسی یکی از مترقّی­ترین اصول قانون اساسی است که در عین به رسمیّت شناختن زبان و ادبیات محلی دیگر زبان­ها، نسبت آنها را با زبان فارسی به عنوان زبان رسمی کشور مشخص کرده است. اما در سال­های اخیر این اصل بسیار پر مناقشه نموده و جریانات مختلف سیاسی به ارائه قرائت­های متفاوت از آن پرداخته­اند. جریان واگرای …