عملکرد شوروی در ایران در زمان جنگ، آشکارا چنین بود که نفوذی دیرپا و دائمی در کشور برقرار سازد تا در موازنه‌ نیروهایی که از سال‌ ۱۳۰۰ شمسی به بعد برخلاف منافع شوروی بودند تغییراتی ایجاد کند. با هجوم متفقین به ایران در سال ۱۳۲۰ اتحاد شوروی فرصتی یافت تا موقعیت خویش را در قبال همسایه مهم خویش بهبود بخشد. …

آذربایجان سرزمینی است که ساکنانش از دوره باستان با مردم سایر نقاط فلات ایران پیوندی ناگسستنی داشته و حوادث تلخ و شیرینی را با هم دیده‌اند. در مورد ایرانی بودن این سرزمین و ساکنانش منابع تاریخی و علمی، به خوبی به این حقیقت گواهی می‌دهند. در طول تاریخ ایران، در این سرزمین قیام‌ها و مبارزات پردامنه‌ای جریان داشته که همه …

با وقوع حادثه بمباران مجلس در تهران، رژیم استبدادی شاهنشاهی، دوباره بر امور کشور مسلط شد و تمام امور به دست عناصر ارتجاعی افتاد. در این میان تنها شهری که به عنوان آخرین پایگاه نجات مشروطه مقاومت می‌کرد و از این لحاظ موجبات نگرانی شاه و روسیه را فراهم آورده بود، خطه دلاورپرور آذربایجان و مرکز آن شهر تبریز بود، …

مصلحت‌اندیشی و بالا بودن روحیه انسانی و اسلامی در شخصیت بزرگی چون شهید ثق‍ه‌الاسلام چنان نمود پیدا کرد که پس از اخراج مجتهد و رفتن سایر علما از تبریز، به رغم اختلاف مشرب با این مجتهد بزرگ و به قصد همدردی و هم‌آوایی با شریعت مقدس اسلام همراه او از تبریز بیرون رفت. (فتحی، ص ۶۴) عالم متشرع حاج‌میرزاحسن مجتهد …

با آنکه مشروطه به پیروزی رسیده بود اما هنوز دوران بحران و استبدادِ قبل از مشروطه‌ در زندگی مردم ادامه داشت، قانون حکمفرما نشده و تر و خشک با هم می‌سوخت. هرج و مرج و آشوب، در تبریز چنان بالا گرفته بود که افراد جاهل و فرصت‌طلب عرصه را بر مردم تنگ کرده بودند. به علاوه  خودمحوری‌های برخی از اعضای …

  رحیم نیکبخت پژوهشگر تاریخ انقلاب اسلامی     تبریز درحمایت از قیام مردم قم در صیانت از مقام مرجعیت امام خمینی قیام ۲۹ بهمن را برپا کرده بود. در چهلم شهدای تبریز در یزد و جهرم و اهواز مردم به پا خواسته بودند. اندک اندک چهلم شهدای یزد و جهرم نزدیک می‌شد نوزدهم اردیبهشت چهلم این شهدا بود چهلم‌هایی که …

محمدعلی‌شاه در مدتی که مجلس اول به اصلاح امور مشغول بود با حفظ ظاهر صلح‌جویانه، با عناصر استبدادی و ارتجاعی داخلی و خارجی جهت اجرای کودتا علیه مجلس مشغول برنامه‌ریزی و مشورت شد. (دفاع در برابر تجاوز، ص ۶۹) اگرچه حمایت مجتهدین و علمای نجف از مشروطه نقشه او را به تعویق انداخت با وجود این در بیستم جمادی‌‌الاول سال …

در بررسی وضعیت اردوگاه‌های موقت مهاجران، با مراجعه به مصاحبه‌هایی که با برخی از بازماندگان این نسل، در جمهوری‌های مختلف شوروی صورت گرفت عمده‌ترین دلایل بروز نارضایتی مهاجران به شرح زیر عنوان گردید: ۱٫ اردوگاه‌های جمهوری آذربایجان برای اسکان موقت پناهندگان در نظر گرفته شده بود ولی با گذشت زمان نه ‌تنها هیچ تغییری در وضعیت آنها به وجود نیامد …

پس از پایان جنگ جهانی دوم که هزینه‌های انسانی و مالی زیادی را روی دست حکومت شوروی گذاشت، برای بازسازی دوباره کشور به نیروی کار کم‌خرج نیاز وجود داشت از این رو برای این منظور استثمار برده‌وار زندانیان و مهاجران از جمله نقشه‌های غیرانسانی نظام استالینی برای سرکوبی نارضایتی‌های مهاجران اردوگاه‌های فرقه دمکرات در جمهوری آذربایجان بود که به هر …

قشون چندهزار نفری روسیه وارد آذربایجان شده، تبریز را اشغال کردند. روس‌ ها که به شهر ریختند، دنبال رهبران و سر دسته‌های مقاومت می‌گشتند… ژنرال استارسلسکی؛ (فرماندۀ ارتش روس) طیِّ انتشار اعلامیه‌ای از مجاهدان خواست  که بالفور اسلحه را به زمین گذارند. سپاهیان روس، سنگرهای داخلی شهر را تخریب می ‌کردند و «باغ شمال» را مرکز ستاد خود قرار داده …