سجاد آیدنلو* اشاره قطران تبریزی، نخستین سخن‌سرای آذربایجانی است که اشعار وی به دست ما رسیده و از این روی، دیوانش اوّلین و کهن‌ترین سند ادبی مربوط به آذربایجان  محسوب می‌شود که می‌تواند از جنبه‌های گوناگون مورد پژوهش قرار بگیرد. تلمیحات و اشارات متعدد دیوان قطران بخوبی نشان می‌دهد که این شاعر با «فرهنگ شاهنامگی» کاملاً آشنا بوده و به …

حسین صدیقی با توجه به موقعیت جغرافیایی و نقش مؤثر آذربایجان و تبریز در نهضت مشروطه، روحانیون این منطقه زودتر از سایر نقاط وارد عرصه‌های سیاسی و اجتماعی شدند، اما بسیاری از آنها پس از پیروزی مشروطه، به دلیل جدا شدن نهضت از روند اسلامی خود از تداوم مداخله در سیاست اجتناب کردند و یا به جرم تأکید بر مشروطه …

 در شاهنامه‌ی فردوسی* شاهنامه‌ی استاد ابوالقاسم فردوسی یکی از بزرگترین آثار ادبی و فرهنگی فارسی است که افزون بر ارزش و اهمیت شعری خود برای شناسایی فرهنگ ایران باستان و تاریخ داستانی آن ارج فراوان دارد. این اثر ارجدار و دلنشین ادبی پایه‌اش بر روی روایات کهن که در سده‌ی چهارم در کتاب‌های فارسی یا پهلوی موجود بوده گذارده شده …

مرحوم رحیم نیکبخت درآمد آذربایجان و آران دو کانون مهم فرهنگ و هویت ایران اسلامی است. قسمت عمده شعر و ادب فارسی در این دوکانون مهم توسط اندیشمندان و شاعران مسلمان خلق گردیده است که بخش قابل توجه آثاری که در مورد تاریخ ادبیات ایران نگاشته شده را به خود اختصاص داده است.[۱] قبل از شروع بحث لازم به ذکر …

دکتر مرتضی دهقان‌نژاد عضو هیأت علمی دانشگاه اصفهان غفار عبداللهی عضو هیئت علمی انشگاه تبریز[۱] چکیده             قیام شیخ محمد خیابانی از جمله حوادث مهم تاریخ معاصر ایران است. گرچه درباره ماهیت قیام نظرات ضد و نقیض زیادی بیان شده، اما این مسئله از عظمت قیام شیخ محمد خیابانی نمی‌کاهد، بلکه تحقیق بیشتر در علل قیام و ماهیت آن را …

بررسی و بازنگری نهضت‌ها و حرکت‌های انقلابی در تاریخ ایران علی‌الخصوص بعد از انقلاب مشروطیت به منظور دستیابی به تجربیات جدید و تحلیل علل و عوامل بروز این نهضت‌ها و دقت در سازمان تشکیلاتی آنها به جهت آگاهانیدن نسل آینده نسبت به اوضاع اجتماعی ایران و تلاشی که برخی از افراد دلسوز برای رهانیدن جامعه از وضعیت نابسامان آن زمان …

کیامهر فیروزی[۱] چکیده بررسی و تحقیق در مورد الگوی سیاسی فدرالیسم و سنخیّت و تطبیق و یا عدم تطبیق آن با ساختار در هم تنیده و به هم پیوستۀ جامعه ایران از آن جهت اهمیت می‌یابد که در چند سال اخیر گفتمانی مبنی بر لزوم تشکیل یک نظام فدرال در ایران شکل گرفته است که گویا راه حل همه مشکلات …

نویسنده: دکتر شاپور رواسانی[۱] … من فرزند انقلاب مشروطیّت ایرانم، من از اعقاب بابک خرم‌دین هستم. (خیابانی) گـر خون خیابانی مظلوم بجوشد سرتاسر ایران کفنی سرخ بپوشد (ملک‌الشّعرای بهار در سوگ خیابانی) پیشگفتار در بیشتر بررسی‌های تاریخی در جامعه ما، چه مربوط به دوران باستان باشد، چه دوران اسلامی یا دوران معاصر، چند نکته بنیادی مورد توجه قرار نمی‌گیرد: ـ به ساختار …

قیام شیخ محمّد خیابانی در تبریز ابراهیم ناصحی* شیخ محمّد خیابانی فرزند حاج عبدالحمید خامنه‌ای، در سال ۱۲۹۷ قمری در خامنه از توابع تبریز متولد شد، در کودکی در همان محل به مکتب رفت و پس از پایان دروس آن زمان پیش پدرش که پطروفسکی پایتخت داغستان به تجارت مشغول بود رفت و مدّت‌ها در تجارتخانه‌ی پدرش مشغول به کار …

آذربایجان از دیر باز محل وقوع حوادث مهم بوده است، که هر حادثه ای در دل خود قهرمانان بزرگی را پرورش داده است مشروطه از مقاطع حساس تاریخ تبریز وآذربایجان می باشد. مشروطه ای که محمدعلی شاه با همدستی روس ها و در سکوت رضایت آمیز انگلیسی ها  بزرگترین ثمره آن یعنی مجلس را در میدان بهارستان به توپ بست …