نویسنده: عبدالرحیم اباذری* غائله‌ی حزب توده محمدرضا شاه در حالی بر سر کار آورده شد که هنوز نیروهای متفقین بسیاری از شهرهای ایران را تحت اشغال داشتند. جنگ جهانی دوم که حدود شش سال به طول انجامید در سال ۱۳۲۴ ﻫ. ش به پایان رسید. طبق پیمان سه‌گانه میان آمریکا، انگلیس و روسیه، در سال ۱۳۲۱ ﻫ. ش نیروهای نظامی متفقین پس از اتمام جنگ، …

اسلام در آذربایجان اصغر حیدری* بعد از اینکه سپاهیان ایران ساسانی در جبهه‌های جنوب از اعراب مسلمان شکست خوردند، لشکرهای مسلمین به داخل ایران راه یافتند و به فتوحات خویش تداوم بخشیدند. در این میان، بسیاری از نواحی و مناطق نه با جنگ که با صلح به روی آنان گشوده شد و «صلح‌نامه‌ها» در تاریخ ایران رقم خورد. آذربایجان از …

جنگ‌های روسیه علیه ایران یاسمن جوانشیر* مقدمه سال‌های آغازین فرمانروایی قاجارها بر ایران، با رقابت دولت‌های استعمارگر انگلیس، روسیه تزاری و فرانسه مصادف بود و ایران به حکم ویژگی‌های اقتصادی، سیاسی و جغرافیایی از سرزمین‌های بسیار با اهمیت بود خواه ناخواه به پهنه بازی‌های سیاست جهانی گام می‌گذاشت. همزمان با حکومت آقا محمدخان در ایران دولت‌های اروپایی سرگرم مبارزه با …

ایران شهریار یلدا رنجبر خراسانی* یکی از بزرگترین ویژگی‌های شهریار که موجب شده آثارش در میان شاعران معاصر از جایگاه ویژه‌ای برخوردار باشد، استقرار او در جایگاه «بزرگترین شاعران دو زبانه تاریخ ادبیات ایران» است. شهریار که از سلسله شاعران فارسی‌گوی آذربایجان است، به دلیل تسلط ماهرانه به زبان فارسی و پیوند آن با ظرایف زبان ترکی آذری، شایسته دریافت عنوان …

نویسنده : دکتر رحیم شهرتی‌فر[۱] جنگ جهانی دوم و بحران در آذربایجان: ساعت چهار صبح روز سوم شهریور سال ۱۳۲۰ سفیران انگلیس و شوروی طی یادداشت‌هایی که هر یک جداگانه تسلیم نمودند اعلام داشتند که: «چون دولت ایران در انجام درخواست‌های فوری و مهم دو کشور همسایه که در یادداشت‌های مورخه‌ی ۲۵ تیر و ۲۵ مرداد سال ۱۳۲۰ به طور …

نویسنده: محسن محمدزاده ۲۱ آذر، سالروز تشکیل و فروپاشی فرقه دمکرات آذربایجان در ایران در سال‌های ۱۳۲۴ و ۱۳۲۵ است. موضوع ظهور و سقوط این فرقه، بهانه‌ای است که جریانات قوم گرایی افراطی به مناسبت آن به فعالیت پرداخته و پیشه وری را به عنوان نماد ملی و الگوی نسل جوان معرفی می‌کنند. اما براستی پیشینه اقدامات و فعالیت پیشه …

رحیم رئیس نیا[۱] پیش از آن که مدرسه متوسطه تبریز در آذر ماه تبریز در آذر ماه ۱۲۹۵ خورشیدی/ صفر ۱۳۳۵ تأسیس گردد، مدارس متوسطه دیگری نیز در این شهر وجود داشته است. نخستین آنها مدرسه دولتی تبریز بود که در سال ۱۲۵۵/ ۱۲۹۳، حدود سی سال پیش از صدور فرمان مشروطه برپا شد و به مناسبت حمایتی که ولیعهد …

حسین صدیقی علما‌ و مردم آذربایجان همواره در خط مقدم دفاع از کیان اسلامی قرار داشتند و در جنبش‌های مختلف اعم از تحریم تنباکو، نهضت مشروطیت، قیام شیخ محمد خیابانی، قیام ۲۹ بهمن تبریز و انقلاب اسلامی، پیشاهنگ بودند. جنبش تنباکو یا نهضت تحریم تنباکو اولین مقاومت منفی ایران علیه مظاهر استعمار و استبداد ناصری محسوب می‌شود که به رهبری …

رحیم نیکبخت   مقدمه: مهمترین و دیرپاترین دست‌آورد صفویان رسمیت یافتن مذهب شیعه در ایران تاریخی از جنوب قفقازیه تا کرانه‌های جنوبی فلات ایران است. در این دوران بود که هویت ملی ایرانی اسلامی در ایران شکل قابل ارائه‌ای به خود گرفت. تشکیل اولین حکومت ملی با یک مذهب رسمی پس از اضمحلال حکومت ساسانیان احیاگر این هویت بود. در …

هُمام تبریزی (۷۱۴ ـ ۶۳۶ ه‍ . ق) خواجه همام‌الدین عطاء تبریزی از شاعران معروف و مشایخ بزرگ ایران در عهد ایلخانان مغول است. ولادتش به سال ۶۳۶ هجری اتفاق افتاد نام و لقب او در کتاب‌های تذکره با اختلاف آمده امّا تخلص او در شعرهایش همه جا «همام» است. معاصران وی در ذکر نام همام همواره او را به …