مقالات

از نکات قابل توجه و عبرت‌انگیز انقلاب مشروطه این است که علاوه بر مزدوران شاه و طرفداران ناآگاه استبداد، عوامل و نیروهای خارجی نیز برای شکستن نهال استقلال و آزادی در خاک وطن، با اختیار تمام نقشه‌های شوم خود را عملی می‌کردند. در این میان سفیر روس «پاختانوف» که شکست طرفداران استبداد را می‌بیند توسط ایادی خود به تضعیف روحیه …

بعد از رفتن ستارخان و باقرخان از تبریز، اوضاع آن گونه که مخبرالسلطنه به مردم وعده داده بود نشد و او برخلاف قول و عقیده خود طریق استبداد پیش گرفت و خود را به مقررات اداری مقدم می‌داشت (قیام آذربایجان و ستارخان، ص ۵۶۳) در این دوران زنده‌نام ثق‍ه‌الاسلام تحت فشار و طعنه بسیار بود. مخالفان مشروطه او را محرک …

زنده‌‌نام ثق‍ه‌الاسلام در روزهای پرآشوب تبریز اگرچه مدتی با کناره‌گیری سعی می‌کرد از محافل و مجالس کناره‌گیری کند اما در همه حال با صلح‌جویی و کمک فکری آزادی‌خواهان را مدد می‌رساند. وی با وضعیت بحرانی آذربایجان از انزوا بیرون می‌آید و پرچم مشروطه‌خواهی را همچنان بر دوش می‌کشد و برای رسیدن به اتحاد داخلی و به صلح طی نامه‌ای که …

میرزا علی –که اکنون برازندۀ عنوان آیت الله شده است- پس از سال ها تلاش و کوشش ستودنی در راه کسب علم و معنویّت و دریافت نشان والای اجتهاد، در سال ۱۳۰۸ ق – درحدود سال ۱۲۶۹ شمسی- به زادگاه خود تبریز بازگشت و در کنار پدربزرگ اندیشمند و پدر دانشمندش، پناه و پشتیبان و محلِّ رجوع مردم ولایتمدار تبریز …

روابط عمومی موسسه تاریخ و فرهنگ دیار کهن آذربایجان در تاریخ و فرهنگ ایران جایگاه مهمی داشته و دارد و در تاریخ انقلاب اسلامی هم این نقش را به نحو احسن ایفا کرد. در نهضت اسلامی، آیت‌الله سید محمدعلی قاضی طباطبایی از شاگردان قدیمی امام خمینی(ره) پرچمدار حرکت در آذربایجان بود. با شروع نهضت اعلامیه‏‌هاى حضرت امام در مورد لوایح …

روابط عمومی موسسه تاریخ و فرهنگ دیار کهن ملی و ملی‌گرایی از واژه‌هایی است که متأسفانه در تاریخ معاصر ایران از سوی کسانی و یا گروه‌هایی به کار رفته است که گرایش ناسیونالیستی افراطی داشته و یادآور تفاخر نژادی، باستان‌گرایی و اسلام‌ستیزی است. اگر واژه «ملی» را نه در معنی متداول بلکه در معنی اصلی به معنی مردمی و چیزی …

اگرچه زنده‌‌نام ثق‍ه‌الاسلام بعد از مراجعت از سفر اعتراض‌آمیزش بر اثر افراط‌کاری و خودمحوری بعضی از آزادی‌خواهان مدتی از انجمن کناره‌ گرفت و در نامه مورخ ۲۵ جمادی‌الاخر ۱۳۲۵ علت کناره‌گیری خود را این چنین نوشت: «کار خیلی ضایع شده و مشروطیتی که در میان بود به کلی از میان رفته حالا هیچ اسمی نمی‌توان گذاشت، اجامر و اوباش هر …

محمدعلی‌شاه پس از وصول تلگراف شهید ثق‍ه‌الاسلام با شرور خواندن آزادی‌خواهان بر مواضع قبلی خود مبنی بر مخالفت با تشکیل مجلس پافشاری می‌کرد، در اینجا به فرازهای مهم این پاسخ مستبدانه اشاره می‌کنیم: «جناب مستطاب شریعتمدار ثق‍ه‌الاسلام سلمه‌اللـه تعالی، تلگراف مفصل آن جناب توسط حشمت‌الدوله به نظر ما رسید… یقین داریم الان هم تصدیق دارید که اردوی دولتی همواره از …

اگرچه حضور ستارخان و باقرخان در تبریز موجب نارضایتی مخبرالسلطنه والی آذربایجان شده بود و او با ترفندهای بسیار سعی می‌کرد این دو مجاهد محبوب را از سر راه خود بردارد و اعضاء و محترمین شهر را وادار می‌نمود تا آنان را در رفتن به تهران زیر فشار بگذارند، اما پس از آنکه اسناد و کتاب آبی منتشر شد، معلوم …

اگرچه محمدعلی‌شاه از همان ابتدای استقرار مشروطه با کراهت و بدبینی مشروطه را به ظاهر پذیرفت، اما همیشه می‌خواست به هر قیمتی که هست مشروطه را زیر پا بگذارد و برای همین دنبال بهانه‌ای کافی بود، تا اینکه در سال ۱۳۲۵ پس از ترور میرزاعلی‌اصغرخان اتابک به دست جوان تبریزی با قضیه بمب انداختن به شاه، روابط محمدعلی‌شاه با مجلس …