موسسه تاریخ و فرهنگ دیارکهن
تبريز آماده قيام مي شود
رحیم نیکبخت
پس از قيام 19 دي قم ، شعارنويسي بر ديوارهاي تبريز وسعت بيشتري يافت به طوري كه ماموران موفق به پاك كردن نصف آن هم نمي شدند. نوارهاي سخنراني امام خميني و ديگر روحانيون در شهر تبريز به صورت گسترده اي دست به دست مي گشت. يك هفته پيش از فرارسيدن چهلم شهداي قم در اكثر مساجد تبريز سخنراني هاي متعددي برپا بود كه در آن مردم دعوت به مبارزه مي شدند.
منابع ساواك نيز از انجام يك سلسله اقدامات تبليغاتي ، كه از طريق انتشار اعلاميه هاي مختلف و گفتارهاي وعاظ افراطي گزارش داده اند كه زمينه ذهني لازم را براي تحريك مردم به آشوب و بلوا فراهم ساخته است.
در تاريخ 25 بهمن اعلاميه هايي از سوي آيات عظام و مراجع تقليد و روحانيون برجسته به مناسبت چهلمين روز فاجعه خونين حوزه علميه قم صادر كردند.
در قسمتي از اعلاميه آيت الله حاج سيدمحمدصادق روحاني آمده بود: «قريب چهل روز از فاجعه مولمه شهر مذهبي قم ، حادثه خونين حوزه علميه مي گذرد…»
«… به همين مناسبت روز شنبه دهم ربيع الاول (1398ه’ه ق) كه مصادف با اربعين شهداي راه حقيقت و مدافعين از آزادي و حريم احكام اسلام است روز عزاي عمومي اعلام مي شود…»
روز پنجشنبه 27 بهمن اعلاميه اي از سوي آيت الله قاضي طباطبايي صادر گرديد، كه در آن از مردم دعوت شده بود براي اعتراض به قتل عام فجيع قم بپاخيزند و براي برانداختن رژيم پهلوي مبارزه كنند. اين اعلاميه از تمام اهالي مي خواست كه روز 29 بهمن اعتصاب كنند و مغازه هاي خود را ببندند و در عزاي عمومي و مراسم ختمي كه در مسجد ميرزايوسف آقا از ساعت 10 تا 12 برپاست شركت كنند. (2)
تبريز خود را براي روز موعود آماده مي ساخت ، نه براي برگزاري يك مجلس ترحيم ساده ، بلكه قيامي گسترده مردمي ، كارگران ، دانشجويان ، جوانان ، بازاريان و هياتهاي متعدد مذهبي در جنب وجوش بودند. كارگران كارخانه ماشين سازي تبريز در تدارك برگزاري مراسم ختم چهلمين روز شهداي قم بودند. ساواك تبريز در روز 56.11.27 احتمال بروز تظاهرات شديد دانشجويان مبارز را در شهر و دانشگاه تبريز به شهرباني اعلام كرده بود.
هياتهاي مذهبي تبريز هنوز از حال و هواي عاشورايي خود بيرون نيامده بودند. در هر محله اي هياتي كه داير بود محل تجمع جوانان و نوجوانان انقلابي بود.
