اصغر حیدری* بعد از اینکه سپاهیان ایران ساسانی در جبهههای جنوب از اعراب مسلمان شکست خوردند، لشکرهای مسلمین به داخل ایران راه یافتند و به فتوحات خویش تداوم بخشیدند. در این میان، بسیاری از نواحی و مناطق نه با جنگ که با صلح به روی آنان گشوده شد و «صلحنامهها» در تاریخ ایران رقم خورد. آذربایجان از مناطقی بود که …
بیشتر بخوانید »Blog Layout
شعر و ادب فارسی در آران و آذربایجان دوران ایلخانی
رحیم نیکبخت درآمد آذربایجان و اران دو کانون مهم فرهنگ و هویت ایران اسلامی است. قسمت عمده شعر و ادب فارسی در این دوکانون مهم توسط اندیشمندان و شاعران مسلمان خلق گردیده است که بخش قابل توجه آثاری که در مورد تاریخ ادبیات ایران نگاشته شده را به خود اختصاص داده است.[۱] قبل از شروع بحث لازم به ذکر است …
بیشتر بخوانید »روایتی تاریخی ـ ادبی از جنگ های ایران و روسیه تزاری
مآثرسلطانیه روایتی تاریخی ـ ادبی از جنگ های ایران و روسیه تزاری * یلدا رنجبر خراسانی درباره دیرینه روابط ایران و روسیه و تاریخ آغاز هجوم کشور متخاصم روس به خاک ایران آثار و کتاب های متعددی به رشته تالیف کشیده شده است. اهمیت تاریخ نگاری در این عرصه به حدی بوده است که در همان ایام هجوم روسیه به …
بیشتر بخوانید »کتابخانه ربع رشیدی
کتابخانه ربع رشیدی[۱] مرتضی محمدنیا رشیدالدین فضلاللهبن ابوالخیرین غالی در سال ۶۴۸ق/ ۶۳۹ش در همدان زاده شد، پدرش عمادالدوله ابوالخیر همدانی پزشک بود و او نیز این علم را فراگرفت. جد او با خواجه نصیر طوسی در دژ اسماعیلیان واقع در قهستان به سر میبرد و پس از فتح آنجا به دست هلاکو به خدمت مغول درآمد. رشیدالدین جوانی را …
بیشتر بخوانید »نبرد چالدران: افتخاری برای مردم دلیر ایران
دکتر محمدرضا بیگدلی* در تاریخ پرفراز و نشیب سرزمین ما حوادث دردناک بیشماری برای ملت ایران رخ داده است که ذکر آنها سبب ملال و تأسف هممیهنان میشود. جنگ چالدران را گرچه میتوان جزو یکی از حوادث دردناک به شمار آورد، ولی رشادت و فداکاری، مقاومت و از خودگذشتگی نیروی نظامی ایران به فرماندهی مؤسس سلسله صفویه که با ۲۸۵۰۰ …
بیشتر بخوانید »انقلاب مشروطه آذربایجان، هویت ایرانی
انقلاب مشروطیت یکی از مقاطع مهم تاریخ معاصر ایران را تشکیل میدهد که در این نهضت آذربایجان نیز نقش مهمی ایفا کرده است. موقعیت سیاسی، اجتماعی و اقتصادی آذربایجان شرایطی را فراهم آورد تا هویت ملی (اسلامی ایرانی) در بین مردم و نخبگان آن نمود برجستهای داشته باشد مهمترین دلیل آن در این خطه از ایران را بایستی حضور مداخله …
بیشتر بخوانید »تجاوز عثمانی به آذربایجان و قتل عام مردم تبریز
تجاوز عثمانی به آذربایجان و قتل عام مردم تبریز (۹۹۳-۹۸۶ ق.) نصرالله صالحی[*] مقدمه در طول دوره صفویه، بخش های غربی قلمرو ایران، به ویژه منطقه قفقاز و آذربایجان، بارها مورد حمله و هجوم همه جانبه سپاهیان عثمانی قرار گرفت. در این تجاوزات، بسیاری از شهرها و روستاهای مناطق یاد شده تصرف و تخریب شد و مردمان بیشماری نیز قتل …
بیشتر بخوانید »هویت ایران و ایرانی در اشعار استاد شهریار
محمد تقی سبک دل عضو دایره المعارف ایران شناسی مقدمه : استاد شهریار یکی از شاعران بسیار ارزنده ایران همواره با کمک گرفتن از مخزن اندوخته ها ی اجتماعی ، ادبی و فرهنگی خود منشأ تاریخی ، شخصیت و هویت ملی خویش را آشکار نموده و به معرفی پایگاه و حافظه تاریخی مردم ایران زمین پرداخته است . …
بیشتر بخوانید »«تاریخ شفاهی مبارزات نهضت میهن پرستان ارسباران علیه فرقه دموکرات آذربایجان»
بهزاد محمدخانی[*] ۱- مقدمه در مقاله پیش رو نگاهی اجمالی به تاریخ شفاهی مبارزات میهن پرستان ارسباران در برابر غائله فرقه دموکرات آذربایجان میپردازد. مختصر نگاهی به زندگینامه مبارزین نشان میدهد که از پایگاه اجتماعی و سیاسی و نظامی بالایی برخوردار بودهاند. همین پشتوانه بزرگی برای مبارزات مبارزین ارسباران شامل: رضاقلی خان محمدخانی، عالیشان محمدخانی، طالب قره باغی، عبداله قره …
بیشتر بخوانید »معرفی کتاب : جغرافیای تاریخی آذربایجان
با توجه به تعاریف گوناگونی که از دانش بین رشتهای جغرافیای تاریخی ارائه شده است، میتوان به گونهای ساده تر گفت: جغرافیای تاریخی دانشی است که تاثیر محیط جغرافیایی بر رویدادهای تاریخی را نشان می دهد و از طریق آن می توان منطقه خاصی را در گذشته تاریخی اش بررسی کرد و تاثیر محیط را بر رخدادهای تاریخی و دستاوردهای …
بیشتر بخوانید »