یادداشت

همانطور که در عنوان و شکل‌گیری فرقه دمکرات برای تجزیه آذربایجان در صفحات پیشین، اهم دلایل (هفت دلیل) طبق بررسی اسناد و منابع ذکر شد و با توجه به منابع دیگری که مطرح شد، اینک که به کل موضوع می‌نگریم، چنین به نظر می‌آید: هدف شوروی در شکل‌گیری فرقه دمکرات جز، تجزیه آذربایجان ایران و الحاق آن به اتحاد جماهیر …

وظیفه اصلی این اردوگاه‌ها به کارگیری زندانیان در زمینه فعالیت‌هایی چون استخراج معادن، ساخت جاده و راه‌آهن، کشاورزی و … بود که در جمهوری مختلف آسیای میانه قرار داشتند. گرچه هوای گرم و سوزان این مناطق، زندانیان را بسیار می‌آزرد و تعداد زیادی هم در این اردوگاه‌ها تلف شدند، ‌اما در مقایسه با اردوگاه‌های سیبری وضع به نسبت بهتری داشتند.

با وقوع حادثه بمباران مجلس در تهران، رژیم استبدادی شاهنشاهی، دوباره بر امور کشور مسلط شد و تمام امور به دست عناصر ارتجاعی افتاد. در این میان تنها شهری که به عنوان آخرین پایگاه نجات مشروطه مقاومت می‌کرد و از این لحاظ موجبات نگرانی شاه و روسیه را فراهم آورده بود، خطه دلاورپرور آذربایجان و مرکز آن شهر تبریز بود، …

پس از پایان جنگ جهانی دوم که هزینه‌های انسانی و مالی زیادی را روی دست حکومت شوروی گذاشت، برای بازسازی دوباره کشور به نیروی کار کم‌خرج نیاز وجود داشت از این رو برای این منظور استثمار برده‌وار زندانیان و مهاجران از جمله نقشه‌های غیرانسانی نظام استالینی برای سرکوبی نارضایتی‌های مهاجران اردوگاه‌های فرقه دمکرات در جمهوری آذربایجان بود که به هر …

اگرچه محبوبیت ثق‍ه‌الاسلام در میان مردم با آغاز جنبش عدالت‌خواهی مشروطه به اوج رسید، امّا قبل از آن او مجموعه‌ای از کمالات بود که هر کس از هر طبقه به محضر او و یا به مجلس وعظ و سخنرانی او توفیق می‌یافت امیدوار و بهره‌مند می‌شد. در کتابی که به قلم «ح، ر» در این رابطه نوشته شده آمده است: …

آن گونه که از یادداشت‌ها و نامه‌های شهید ثق‍ه‌الاسلام برمی‌آید گویا برای تجدید حکومت ملی قرار بود جمعی از مردم و مجاهدان آذربایجان و خراسان و اصفهان و گیلان به اتفاق نمایندگان حوزه علمیه نجف همگی به تهران بروند و برای اعاده مشروطیت اقدام‌های لازم را انجام بدهند اما با اعطای مشروطه از طرف شاه چنین تصمیمی عملی نشد (فتحی …

از نکات قابل توجه و عبرت‌انگیز انقلاب مشروطه این است که علاوه بر مزدوران شاه و طرفداران ناآگاه استبداد، عوامل و نیروهای خارجی نیز برای شکستن نهال استقلال و آزادی در خاک وطن، با اختیار تمام نقشه‌های شوم خود را عملی می‌کردند. در این میان سفیر روس «پاختانوف» که شکست طرفداران استبداد را می‌بیند توسط ایادی خود به تضعیف روحیه …

در طول تاریخ به جز در دوره حاکمیت مسلمانان  بدون آنکه قانون نوشته­ای یا قانون اساسی­ای در میان باشد برپایه توافقی جمعی، زبان پارسی خواه در شکل باستانی و پارسی میانه یا آنچه که پارسی دری و امروزین خوانده می­شود زبان رسمی- اداری و مشترک سرزمینی بوده که رسما و در اسناد رسمی و ادبیات سیاسی تاریخی، «ایران» خوانده شده­است؛ …

محمدعلی‌شاه پس از وصول تلگراف شهید ثق‍ه‌الاسلام با شرور خواندن آزادی‌خواهان بر مواضع قبلی خود مبنی بر مخالفت با تشکیل مجلس پافشاری می‌کرد، در اینجا به فرازهای مهم این پاسخ مستبدانه اشاره می‌کنیم: «جناب مستطاب شریعتمدار ثق‍ه‌الاسلام سلمه‌اللـه تعالی، تلگراف مفصل آن جناب توسط حشمت‌الدوله به نظر ما رسید… یقین داریم الان هم تصدیق دارید که اردوی دولتی همواره از …

شهید ثق‍ه‌الاسلام گذشته از مراتب علمی، سیاست‌مداری برجسته بود. از یادداشت‌های روزانه ایشان که در«مجمل‌ حوادث» به یادگار مانده است معلوم می‌شود که وی در حوادث دشوار دوران مشروطه‌خواهی در تبریز از خود رشادت و درایت بسیار نشان می‌داد و با حوصله و تدبیر سعی می‌کرد اختلافات را برطرف نماید و حتی برای اینکه میان سران نهضت تفرقه‌ای نیفتد کارهای …