چند سال پیش کتابی تحت عنوان «جغرافیای تاریخی ایران در قرن نهم هجری» که بخشی از کتاب صُبح الاعسی فی صناعـﺔ الانشاء تألیف قلقشندی توسط آقای محجوبالزویری انتشار یافت[۱] که اطلاعات جالبی از جغرافیای تاریخی مناطق مختلف ایران را ارایه داده است. این کتاب در سه بخش به ذکر تفصیلی ممالکی که در اختیار اولاد چنگیزخان است میپردازد. بخش اول از مملکت ایران، مملکت جنوبی …
بیشتر بخوانید »ساحتار بلاگ لیست
ایران شهریار، شهریار ایران
یلدا رنجبر خراسانی* یکی از بزرگترین ویژگیهای شهریار که موجب شده آثارش در میان شاعران معاصر از جایگاه ویژهای برخوردار باشد، استقرار او در جایگاه «بزرگترین شاعران دو زبانه تاریخ ادبیات ایران» است. شهریار که از سلسله شاعران فارسیگوی آذربایجان است، به دلیل تسلط ماهرانه به زبان فارسی و پیوند آن با ظرایف آذری، شایسته دریافت عنوان فوق گردیده است. در …
بیشتر بخوانید »اوضاع امنیتی ارومیه از زمان اشغال تا روی کار آمدن فرقه دمکرات آذربایجان
ارومیه پس از اشغال از سوی نیروهای شوروی در شهریور ۱۳۲۰ ش و فروپاشی نیروهای ارتشی آرامش بیست ساله ی خود را از دست داد و عرصه ی تاخت و تاز و غارت برخی از طوایف آشوب طلب کرد گردید که به انگیزه ی ناتوان نشان دادن دولت مرکزی نزد مردم از سوی نیروهای اشغالگر بیگانه تحریک می شدند …
بیشتر بخوانید »اسنادی منتشرنشده از تاریخ مشروطیت آذربایجان
از یادگاری های دوران ریاست آقای دکتر رسول جعفریان در کتابخانه مجلس شورای اسلامی کتاب «اسناد دوره اول مجلس شورای ملی» به کوشش مسعود کوهستانینژاد[۱] است. استاد جعفریان در مقدمه ناشر نوشتهاند: «در این زمینه، کتابخانه مجلس اسنادی را منتشر کرده، امّا همچنان گنجینه عظیمی بر جای مانده که برخی فهرستناشده و بسیاری منتشرنشده است. به همین دلیل، کتابخانه مجلس در تلاش است …
بیشتر بخوانید »اسلام در آذربایجان
اصغر حیدری* بعد از اینکه سپاهیان ایران ساسانی در جبهههای جنوب از اعراب مسلمان شکست خوردند، لشکرهای مسلمین به داخل ایران راه یافتند و به فتوحات خویش تداوم بخشیدند. در این میان، بسیاری از نواحی و مناطق نه با جنگ که با صلح به روی آنان گشوده شد و «صلحنامهها» در تاریخ ایران رقم خورد. آذربایجان از مناطقی بود که …
بیشتر بخوانید »شعر و ادب فارسی در آران و آذربایجان دوران ایلخانی
رحیم نیکبخت درآمد آذربایجان و اران دو کانون مهم فرهنگ و هویت ایران اسلامی است. قسمت عمده شعر و ادب فارسی در این دوکانون مهم توسط اندیشمندان و شاعران مسلمان خلق گردیده است که بخش قابل توجه آثاری که در مورد تاریخ ادبیات ایران نگاشته شده را به خود اختصاص داده است.[۱] قبل از شروع بحث لازم به ذکر است …
بیشتر بخوانید »آذر آبادگان در شاهنامه ی فردوسی
در شاهنامهی فردوسی* شاهنامهی استاد ابوالقاسم فردوسی یکی از بزرگترین آثار ادبی و فرهنگی فارسی است که افزون بر ارزش و اهمیت شعری خود برای شناسایی فرهنگ ایران باستان و تاریخ داستانی آن ارج فراوان دارد. این اثر ارجدار و دلنشین ادبی پایهاش بر روی روایات کهن که در سدهی چهارم در کتابهای فارسی یا پهلوی موجود بوده گذارده شده …
بیشتر بخوانید »روایتی تاریخی ـ ادبی از جنگ های ایران و روسیه تزاری
مآثرسلطانیه روایتی تاریخی ـ ادبی از جنگ های ایران و روسیه تزاری * یلدا رنجبر خراسانی درباره دیرینه روابط ایران و روسیه و تاریخ آغاز هجوم کشور متخاصم روس به خاک ایران آثار و کتاب های متعددی به رشته تالیف کشیده شده است. اهمیت تاریخ نگاری در این عرصه به حدی بوده است که در همان ایام هجوم روسیه به …
بیشتر بخوانید »کتابخانه ربع رشیدی
کتابخانه ربع رشیدی[۱] مرتضی محمدنیا رشیدالدین فضلاللهبن ابوالخیرین غالی در سال ۶۴۸ق/ ۶۳۹ش در همدان زاده شد، پدرش عمادالدوله ابوالخیر همدانی پزشک بود و او نیز این علم را فراگرفت. جد او با خواجه نصیر طوسی در دژ اسماعیلیان واقع در قهستان به سر میبرد و پس از فتح آنجا به دست هلاکو به خدمت مغول درآمد. رشیدالدین جوانی را …
بیشتر بخوانید »آذربایجان آوردگاه هویت ایرانی
آذربایجان در تاریخ و فرهنگ ایران از اهمیت ویژهای برخوردار بوده و هست. نقش آذربایجان در شکلگیری هویت ایرانی موضوع مهمی است که هنوز در مورد آن به اندازه کافی پژوهشهای بایستهای براساس نیازهای روز صورت نگرفته است. در نقشی که آذربایجان در این زمینه ایفا کرده است جایگاه دین و مذهب را میتوان به خوبی دید و بررسی کرد. نقش …
بیشتر بخوانید »