موسسه تاریخ و فرهنگ دیارکهن
زنده‌‌نام ثق‍ة‌الاسلام در روزهاي پرآشوب تبريز اگرچه مدتي با كناره‌گيري سعي مي‌كرد از محافل و مجالس كناره‌گيري كند اما در همه حال با صلح‌جويي و كمك فكري آزادي‌خواهان را مدد مي‌رساند. وی با وضعيت بحراني آذربايجان از انزوا بيرون مي‌آيد و پرچم مشروطه‌خواهي را همچنان بر دوش مي‌كشد و براي رسيدن به اتحاد داخلي و به صلح طي نامه‌اي كه به آيت‌اللـه آخوند خراساني مي‌نويسد از وي كسب تكليف مي‌كند.
البته متن اين نامه مهم متأسفانه هنوز در جايي منعكس نشده است اما از پاسخ آيت‌اللـه آخوند خراساني مي‌توان به مضمون نامه ثق‍ة‌الاسلام و موقعيت وي در نزد مراجع نجف پي برد. (ص 236) از آنجا كه پاسخ اين نامه نشان مي‌دهد كه شهيد ثق‍ة‌الاسلام همواره پشتوانه مطمئن انقلاب مشروطه بود و پيوسته با مراجع انقلابي نجف ارتباط داشت و در ميان جزر و مدّهاي انقلاب مشروطه تا لحظه آخر شاهين ترازوي عقيدتي و مجاهدتي خود را در خط مستقيم نگاه داشت، متن اين نامه را به عنوان شاهد ذكر مي‌كنيم…
بسم‌اللـه‌‌الرحمن‌الرحيم
معروض مي‌دارد، انشاء‌اللـه تعالي همواره در كَنَف حفظ و حراست و تأييدات خاصه الهيه عزّ اسمه محفوظ و مؤيد خواهيد بود. رقيمه شريفه عزّ وصول بخشيد مساعي جميله و حسن مراقبت و مواظبت مستطاب عالي در احقاق حقوق و تنبه ملت به وظايف مليه خود و عدم تخطي از آنچه اساس تمدن و سياست و حفظ حقوق مشتركه مقتضي است موجب كمال تشكر و امتنان و فعلاً اهم اسم وظايف و تكاليفي كه براي حفظ بيضه اسلام زياد، از حد بايد رعايت شود سه امر است: اول مواظبت و مراقبت كامله در اين كه هيچ بهانه و دستاويزي براي مداخله اجانب بعون‌اللـه تعالي و يمن تأييد هم به هم نرسد.
دوم: حفظ اتحاد كلمه ملت و رؤساي ملت و عدم تمكين مفسدين و صاحبان اغراض كه به صورت با ملت مساعدت و در معني بالقاء فتنه و تفرق كلمه مأمورند در اين نيل مقاصد فاسده خود انشاء‌اللـه.
سوم: حفظ امنيت كامله و عدم تعرض به احدي؛ هيچ اسم و رسم به طوري كه كمال تمدن ملت بر قاطبه ملل معلوم و مصدق باشد و انشاء‌اللـه تعالي مراقبت كامله در تمام اين مقاصد به حسن مراقبت جناب مستطاب عالي و انجمن محترم ايالتي شيداللـه تعالي اركانه مأمول است و اداء تكاليف رسميه در جلوگيري از قرض و ساير معهدات مي‌شود هم در عهده كفايت انجمن محترم و ساير عقلاي مملكت خواهد بود و انشاء‌اللـه تعالي ايالت جليله و جنابان اجل اكرم سالار و سردار ملت دام مجدهما و تمام غيرتمندان ملت و مملكت در رعايت مراتب معروضه، خصوصاً حفظ كلمه اتحاد و اتفاق فوق‌المعمول اقدامات مجدانه مبذول و به مزيد تأييد مخصوص خواهند بود. انشاء‌اللـه والسلام عليكم و رحمت‌اللـه بركاته والاحقر الجاني محمدكاظم خراساني. (زندگي‌نامه ثقـةالاسلام، ص 414)
